John McGahern(1934 – 2006), wordt in Ierland, maar ook daarbuiten, als een van de belangrijkste Ierse schrijvers van de tweede helft van de 20e eeuwse gezien. Hij wordt ook wel de Ierse Tjechov genoemd. John McGahern was een plattelandsjongen uit het graafschap Leitrim. Zijn vader was sergeant bij de politie en zijn moeder runde een kleine boerderij maar was ook onderwijzeres. Zij stierf aan kanker toen hij een jaar of 9 was.
Zijn eerste roman “the barracks” gaat over een politiekazerne en over de tweede vrouw van een politiesergeant die aan kanker lijdt. Zijn tweede roman “the dark” werd door de katholieke kerk in de ban gedaan. Het zou pornografisch zijn. In verband hiermee moest hij ook zijn baan als leraar aan een middelbare school opgeven. De scholen werden grotendeels ook door de kerk gerund.
Hij vestigde zich in Engeland alwaar hij met verschillende banen, zelfs in de bouw, zijn geld verdiende. Uiteindelijk keerde hij naar Ierland terug en overleed in 2006 op 71 jarige leeftijd aan kanker.
John McGahern schreef vooral over gewone mensen op het Ierse platteland. Zijn observaties zijn altijd treffend. Een aantal van zijn boeken zijn naar het Nederlands vertaald maar in vertaling helaas alleen nog tweedehands verkrijgbaar. Hopelijk komt daar in de toekomst verandering in aangezien hij binnen de Ierse literatuur zo’n belangrijke plaats inneemt.
Ik ontdekte John McGahern in 1993 toen zijn boek amongst women als tussen vrouwen in de Nederlandse vertaling verscheen. Het boek gaat over de patriarch Moran die ooit officier van de oude IRA was en mede de paasopstand van 1916 heeft ontketend. Hij maakt het zichzelf en zijn omgeving moeilijk met zijn grillen. Zijn twee zoons zijn het huis al ontvlucht en hij leeft samen met zijn drie dochters en zijn tweede vrouw. In het boek wordt doormiddel van terugblikken het leven van deze man geschetst. De titel slaat zowel op het huishouden met de vrouwen alsook op een regel uit de rozenkrans dat iedere dag verplicht in het huis gebeden wordt. (“blessed are thou amongst women”). Van deze roman was ik erg onder de indruk en heb toen gekeken wat er verder van hem beschikbaar was. Tweedehands vond ik toen het eerder verschenen “de pornograaf”. Ook dit boek vond ik erg de moeite waard. Het gaat over een man die dichter wil zijn maar om in zijn levensonderhoud te voorzien, pornografische feuilletons schrijft, zelf een sexuele relatie aangaat met een vrouw die zwanger van hem raakt.
Zijn laatste roman, “that they may face the rising sun”, naar het Nederlands vertaald als “aan het meer”, gebaseerd op de titel van de Amerikaanse versie die “by the lake” als titel kreeg, heb ik in het Engels gelezen. Het boek beschrijft een jaar in een plattelandsgemeenschap. De pornograaf en tussen vrouwen heb ik in het Engels herlezen en kan daarom stellen dat de Nederlandse vertalingen goed zijn, maar wanneer je het Engels goed genoeg beheerst, dan is het extra genieten want hij schrijft erg mooi.
Wie het Ierse platteland wil leren kennen, moet zeker John McGahern gaan lezen.
Romans:
The Barracks (1963)
The Dark (1965) – Het donker (1969)
The Leavetaking (1975)
The Pornographer (1980) – De pornograaf (Arbeiderspers, 1981 ISBN 9029529474)
Amongst Women (1990) – Tussen vrouwen (Arbeiderspers, 1993 ISBN 9029530332)
That they may face the rising sun (2001) Aan het meer (De Geus, 2004 ISBN 9789044503074)
Verhalen:
Nightlines (1970)
Getting Through (1978)
High Ground (1985)
The collected stories (1992) De volledige vorige bundels aangevuld met twee nieuwe verhalen.
Creatures of the Earth: New and selected stories (2006) Een aantal gereviseerde verhalen uit de 1992 bundel aangevuld met weer twee nieuwe verhalen.
Autobiografie:
Memoir (2005) – Herinneringen, mijn leven in Ierland (De Geus, 2008 ISBN 9789044508970)
stamppot_woord 